Αίγυπτος: δύο λαθεμένες απόψεις.

Καταιγιστικές υπήρξαν αυτό το καλοκαίρι οι εξελίξεις στον κόσμο και στη χώρα μας, και πολλά τα ζητήματα που δεν μπορέσαμε να σχολιάσουμε σε αυτό το blog. Σίγουρα όμως οι εξελίξεις στην Αίγυπτο έχουν μια δεσπόζουσα θέση. Το στρατιωτικό πραξικόπημα, ανέδειξε ολόκληρο το φάσμα των πολιτικών ζητημάτων που έχουν τεθεί στην χώρα-οδηγό της Μ. Ανατολής.

Ήταν μια επίδειξη πυγμής του στρατιωτικού κατεστημένου, καθώς και των Αμερικάνων, απέναντι στο λαϊκό κίνημα της Αιγύπτου αλλά και γενικότερα στην περιοχή. Μετά από 3 χρόνια συνεχών διαδηλώσεων και αναταραχής, η αιγυπτιακή αστική τάξη αποφάσισε να δείξει τα δόντια της και να επιβάλλει την πυγμή της με τον τρόπο που γνωρίζουν καλύτερα οι αστικές τάξεις: με τα όπλα και το αίμα.

Είναι εκατοντάδες, χιλιάδες τα θύματα του στρατιωτικού πραξικοπήματος και προέρχονται όχι μόνο από τις τάξεις των Αδελφών Μουσουλμάνων, αλλά και από απλό κόσμο που νιώθει ότι το καθεστώς Μουμπάρακ παλινορθώνεται και ο τύραννος επιστρέφει στην πολιτική ζωή. Δύο μήνες μετά το πραξικόπημα, ο Μόρσι βρίσκεται έκπτωτος και σε περιορισμό, ενώ ο Μουμπάρακ αποφυλακίστηκε, σε μια προκλητική ενέργεια των δικαστικών αρχών. Eξετάζεται ακόμα και να βγει η Μουσουλμανική Αδελφότητα εκτός νόμου. Θυμίζουμε ότι ο Μουμπάρακ άσκησε έφεση στην καταδίκη του για το θάνατο 900 πολιτών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης που τον ανέτρεψε. Η εκδίκαση της έφεσης είναι σε εξέλιξη.

Το πραξικόπημα, ήτανε το αποκορύφωμα μιας σειράς εξελίξεων αποσταθεροποίησης της αστικής και ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας στη χώρα.

Από τη μία, στο εσωτερικό μέτωπο, το φθινόπωρο υπήρξε ένα ογκώδες κύμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων ενάντια στο Μόρσι και στο σύνταγμα που προσπάθησε να επιβάλλει η Μουσουλμανική Αδελφότητα: ένα σύνταγμα με αρκετά ισλαμικά στοιχεία, το οποίο ενεργοποίησε τα δημοκρατικά αντανακλαστικά του λαού. Οι διαδηλώσεις αυτές, υπήρξαν προάγγελος του πραξικοπήματος από πολλές απόψεις.

Πρώτον επιβεβαίωσαν την ύπαρξη ενός λαϊκού κινήματος με δημοκρατικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, το οποίο στρέφεται ενάντια τόσο στην στρατιωτική αστική ελίτ, όσο και ενάντια στο πολιτικό ισλάμ. Το κίνημα αυτό, αν και έχει ελλιπή συγκρότηση και απουσιάζει μια πρωτοπόρος αριστερή-κομμουνιστική δύναμη, δείχνει να έχει μεγάλη βάθος. Υπάρχουν και δρουν μέσα σε αυτό διάσπαρτες ριζοσπαστικές δυνάμεις, καθώς και ο εργατικός παράγοντας με έναν ανεξάρτητο τρόπο, γεγονός που έχει επιβεβαιωθεί πολλές φορές. Ειδικά η παρουσία ενός εργατικού κινήματος με πρωταρχική συγκρότηση, τρομάζει συνολικά την αιγυπτιακή αστική τάξη. Υπήρξαν πόλεις της Αιγύπτου που καταλήφθηκαν από το λαό και δημιουργήθηκαν δομές λαϊκής έκφρασης και οργάνωσης, και μάλιστα αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια.

Η διαρκής αυτή αναταραχή, όπλισε το λαϊκό κίνημα με εμπειρία, αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση, δημιουργώντας ένα κλίμα γενικότερης αμφισβήτησης της αστικής εξουσίας και ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας. Μπορεί να μην υπάρχουν οι δυνατότητες για να ανατραπεί η αστική εξουσία. Υπάρχουν όμως οι δυνατότητες για έρθει ορμητικά ο λαϊκό παράγοντας στο προσκήνιο και να διαμορφώσει καλύτερους συσχετισμούς για το μέλλον. Η αιγυπτιακή ελίτ δεν είναι διατεθιμένη να το ανεχτεί αυτό αναίμακτα.

Ταυτόχρονα όμως, η έλλειψη του υποκειμενικού παράγοντα, αφήνει διάπλατο το πεδίου αφενός σε φιλονασερικές αντιλήψεις που βλέπουν θετικά το ρόλο του στρατού, αφετέρου σε παράγοντες όπως ο Μπαραντέι, που εκπροσωπούν τη δυτική αστική δημοκρατία και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Οι δυνάμεις αυτές, εκμεταλλεύτηκαν την παρουσία τους μέσα στο κίνημα ενάντια στο Μόρσι και προσπάθησαν να παρουσιάσουν το πραξικόπημα ως “λαϊκή επιταγή” και το στρατό ως “εγγυητή”. Αν και κάποια κομμάτια του λαού αρχικά παρασύρθηκαν από αυτές τις επιδιώξεις, και κατέβηκαν στους δρόμους να υποστηρίξουν το στρατό, σήμερα φαίνεται καθαρά η αποτυχία αυτών των σχεδιασμών, γεγονός που επισφραγίστηκε από την αποχώρηση του Μπαραντέι από την προσωρινή κυβέρνηση -αυτό φυσικά δεν μπορεί να παραγράψει τις ευθύνες του.
Είναι επίσης γεγονός ότι πολλές φορές οι ισλαμιστές και οι οπαδοί οτυ Μόρσι προκάλεσαν τα δημοκρατικά αισθήματα του λαού και επιτέθηκαν ενάντια στην πλατεία Ταχρίρ, με αστυνομική βία, υπήρξαν καταγγελίες για βιασμούς κτλ.

Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε τα γεωπολιτικά ζητήματα και τον εξωτερικό παράγοντα. Παρόλο που ο Μόρσι απέχει έτη φωτός από το να χαρακτηριστεί αντιαμερικανός ή να φτάσει το μικρό δάχτυλο του Νάσερ, είναι φανερό ότι οι Αμερικανοί δυσαρεστήθηκαν από το εκλογικό αποτέλεσμα και την αμφισβήτηση της 100% κυριαρχίας τους στο Νείλο. Η διένεξη στα Ισραηλινο-αιγυπτιακά σύνορα, οι δηλώσεις του Μόρσι για το Καμπ-Ντέιβιντ (η συμφωνία με την οποία η Αίγυπτος αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ), καθώς και η υπόγεια υποστήριξη της Χαμάς, δείχνανε ένα στυλ “αναδιαπραγμάτευσης της θέσης της Αιγύπτου”, όμοιο με την πολιτική Ερντογάν. Οι Αμερικάνοι δεν φάνηκαν διατεθειμένοι να ανεχτούν πολλές μαγκιές σε ένα τόσο νευραλγικό κόμβο.

Είναι εξάλλου φανερό, ότι ο άξονος του πολιτικού Ισλάμ (Ερντογάν, Αδελφοί Μουσουλμάνοι, Χαμάς κτλ) συγκρούεται με το στρατιωτικό παράγοντα σε μία σειρά χώρες. Ένα κομμάτι της σύγκρουσης αυτής αποτυπώθηκε και στην Τουρκία. Η σύγκρουση αυτή παίρνει διαφορετική μορφή σε κάθε χώρα. Πχ στη Λιβύη οι οπαδοί του Καντάφι είναι “αντιαμερικάνοι” και ενάντια στην ισλαμική κυβέρνηση, στη Συρία οι ισλαμιστές-σαλαφιστές υποστηρίζονται από το ΝΑΤΟ ενάντια στον Άσαντ, το ίδιο στην Σ. Αραβία κτλ.

Οι Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές είναι σε θέση ισχύος και μπορούν να εκμεταλλεύονται προς όφελός τους τις αντιθέσεις στην περιοχή. Δεν έχουν καμία ιδεολογική ή πολιτική προτίμηση. Και αυτό το γνωρίζουν όλες οι αντιμαχόμενες μερίδες. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι το αντικείμενο της μεταξύ τους αντιπαράθεσης είναι το ποιος θα γίνει συνομιλητής των Αμερικάνων, και χρησιμοποιούν τα αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα των λαών τους για να ενισχυθούν.

Πρέπει να το πούμε ξεκάθαρα: αντιιμπεριαλιστικό αγώνα δεν μπορεί να διεξάγει η αστική τάξη: ούτε ο Νάσερ, ούτε ο Ερντογάν, ούτε ο Άσαντ, ούτε ο Σαντάμ, ούτε ο Χομεϊνί. Κανένα καθεστώς δεν μπορεί να εκφράσει τα αντιαμερικανικά αισθήματα των αραβικών λαών, γιατί όλοι αυτοί είναι έτοιμοι κάθε στιγμή να συνθηκολογήσουν μόλις εξασφαλιστεί η θέση του στην περιοχή.

Είναι λοιπόν απαραίτητο να μην απομονώνει κανείς μόνο μια αντίθεση, αν θέλει να αντιληφθεί τι εξελίσσεται στην περιοχή. Σε κάθε περίπτωση, είναι φανερό ότι οι δύο αντιμαχόμενες μερίδες της αστικής τάξης της Αιγύπτου προσπαθούν να παγιδέψουν το λαό στη μεταξύ τους αντιπαράθεση, να διαιρέσουν διάφορες θρησκευτικές και κοινωνικές ομάδες. Η εξέλιξη αυτή είναι πολύ επικίνδυνη για το λαϊκό κίνημα.

Το πραξικόπημα εξέφρασε συνολικά την ανάγκη των αστικών ελίτ και των ξένων κέντρων να επιβάλλουν την εξουσία τους στο λαό, με έναν ευθύ και απόλυτο τρόπο. Ταυτόχρονα, η κάθε τάση προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση για να κυριαρχήσει.

Γνωρίζοντας λοιπόν τις επιδιώξεις της αστικής τάξης, μπορούμε να δούμε ξανά και να απορρίψουμε τις δύο λαθεμένες που επικρατούν για την εξέγερση στην Αίγυπτο:

Η πρώτη είναι η χαζοχαρούμενη “αντικαπιταλιστική” και μεταμοντέρνα αντίληψη, που ενθουσιάζεται από κάθε τι βλέπει και το μεταφέρει στην Ελλάδα (δες πχ δηλώσεις Αλαβάνου). Παρασυρμένη από μια μόνιμη μικροαστική αισιοδοξία που δεν βασίζεται σε κανένα δεδομένο, αποθεώνει το αυθόρμητο και ξεχνά τους συσχετισμούς, βγάζοντας το συμπέρασμα ότι η εξέλιξη της ταξικής πάλης είναι ομαλή και αυτόματη.

Πραξικοπήματα, προβοκάτσιες, πισωγυρίσματα δεν υπάρχουν στο μυαλό των χαζοχαρούμενων μικροαστών, είτε αυτοί είναι στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, είτε της “αντικαπιταλιστικής νέας αριστεράς”, είτε αυτόνομοι-αναρχικοί. Εξωτερικός παράγοντας επίσης. Και όταν ο πραγματικός συσχετισμός αποκαλύπτεται μέσα από τις κάννες των όπλων, τότε επικρατεί σιγή.

Είναι οι απόψεις που ακούσαμε κατά κόρον στις πλατείες των Αγανακτισμένων, όπου υποτίθεται ότι “ξεπεράστηκαν οι παλιές φθαρμένες δομές” και γεννήθηκαν οι “νέες μορφές δημοκρατίας”. 3 Χρόνια μετά, οι παλιές μορφές των σωματείων και των συλλόγων, των απεργιών και των διαδηλώσεων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης με την κυβερνητική πολιτική, στις επιστρατεύσεις και στις ελλείψεις, ενώ οι “Αγανακτισμένοι” και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν αποχωρίσει σε μια μόνιμη προεκλογική περίοδο (ή ακόμα καταστρατηγούν “αμεσοδημοκρατικά” αποφάσεις ολόκληρων κλάδων, όπως της ΟΛΜΕ).

Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο και το αίμα που χύνεται είναι μια υπενθύμιση για όλους μας: σε τι κόσμο ζούμε, με ποιους έχουμε να αντιπαρατεθούμε, πώς πραγματικά γράφεται η ιστορία. Είναι μια υπενθύμιση για όλους, ότι το λαϊκό κίνημα βρίσκεται ακόμα στη φάση της ανασυγκρότησης, ότι ο εχθρός έχει ευνοϊκό συσχετισμό, και ότι αν απειληθεί μπορεί να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα.

Αυτά ας τα βλέπουν οι οπαδοί της χαζοχαρούμενης μικροαστικής αισιοδοξίας, που έχουν ένα σχέδιο κυβερνητικής εναλλαγής και “άμεσης δημοκρατίας” στο τσεπάκι και μας το βγάζουν σε κάθε ευκαιρία. “Αυτά δεν γίνονται στην Ευρώπη”, είναι φυσικά η πρώτη αντίδραση του μικροαστού. Αυτά, συναγωνιστές και φίλοι, η πολιτισμένη Ευρώπη που τόσο αγαπάτε τα δίδαξε στον κάθε δικτατορίσκο. Είναι λοιπόν αναγκαίο να βγάλει συμπεράσματα το λαϊκό κίνημα για το επίπεδο των στόχων που μπορεί να υλοποιήσει με τα μέσα που διαθέτει σήμερα.

Τα “ή τώρα ή ποτέ”, αν εφαρμοστούν σε μια κατάσταση τύπου Αιγύπτου, σημαίνουν ποτέ“.

Από την άλλη έρχεται φυσικά και η άλλη μικροαστική μεταφυσική αντίληψη, ότι οι ιμπεριαλιστές μπορούν με το πάτημα ενός κουμπιού και μέσα από το... “ίντερνετ” (είναι εντυπωσιακό πόσο μαγικές ιδιότητες παίρνει στα μάτια των μικροαστών αυτή η λέξη!!!), να πυροδοτήσουν και να ελέγξουν λαϊκές αντιδράσεις. Όλα, φυσικά , εντάσσονται στα συνολικά σχέδια και σχεδιασμούς. Είναι η κλασσική αντίληψη που εκφράζεται από μια σειρά χώρους, ότι η ταξική πάλη δεν μπορεί να εξελιχθεί πέρα από τα όρια του πολιτικού τους χώρου. Η αντίληψη αυτή διαπερνά μια σειρά χώρους, όπως το ΚΚΕ, το ΝΑΡ, και κομμάτια της “σκληρής αναρχίας”. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρόμοιες φωνές υπήρξαν και για το κίνημα των πλατειών, σε βαθμό που να δικαιολογούν την αποχή κάποιων χώρων από το Σύνταγμα καθώς είναι ένα “σχέδιο αποπροσανατολισμού των μαζών” -το οποίο δεν είχαμε χρέος να αποκαλύψουμε στις μάζες;

Ας δούμε δύο χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της αντίληψης. Ας ξεκινήσουμε από το “Ριζοσπάστη”:

“Το κλιμακούμενο αιματοκύλισμα του αιγυπτιακού λαού που συνεχίζεται δείχνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ότι, για να μπορέσουν η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα να διεκδικήσουν λύσεις για τα προβλήματά τους απαραίτητη προϋπόθεση είναι να απεγκλωβιστούν από την επιλογή διαχειριστή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, διεκδικώντας αλλαγή τάξης στην εξουσία και όχι απλά μιας κυβέρνησης. Στην Αίγυπτο, οι λαϊκές δυνάμεις συνθλίβονται για τα συμφέροντα μερίδων του κεφαλαίου είτε αυτά εκφράζονται με θρησκευτικό μανδύα και τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους», είτε με το στρατό και άλλες αστικές δυνάμεις.” 
  “Οι εξελίξεις δείχνουν πόσο δίκιο είχε το ΚΚΕ που δεν πανηγύρισε (όπως αστοί και οπορτουνιστές) για τη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη» πριν 3 χρόνια στη Βόρεια Αφρική (Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτο), όταν δεν έμεινε στο επιφαινόμενο της ανατροπής αυταρχικών καθεστώτων τύπου Μπεν Αλι και Μουμπάρακ, συμμάχων μέχρι τότε των ιμπεριαλιστών. Και δεν πανηγύρισε γιατί το ΚΚΕ εκτίμησε ότι εκδηλώνεται η όξυνση των ενδοαστικών αντιθέσεων, αξιοποιώντας το εκρηκτικό κοινωνικό υπόβαθρο, της καταπίεσης και εκμετάλλευσης, που οι αστοί και οι οπορτουνιστές κρύβουν ότι είναι ακριβώς το αποτέλεσμα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης. “

Μάλιστα. Γιατί όμως τότε το ΚΚΕ, όταν το έδαφος ήταν πυρακτωμένο, έβγαζε ανακοινώσεις αλληλεγγύης στον Αιγυπτιακό λαό, εφόσον τίποτα συνταρακτικό δε συνέβη; Γιατί το ΚΚΕ ένιωθε την ανάγκη να συμπαρασταθεί στις κινητοποιήσεις των λαών αυτών, ενώ τώρα ο αρθρογράφος μιλάει για δικαίωση; “Η δε πάλη για τη ...δημοκρατία, που προβάλλεται συνήθως ως το υπέρτατο αγαθό, ενώ συχνά προκαλεί και τα κροκοδείλια δάκρυα των εκπροσώπων των διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων (όπως τώρα για το ματοκύλισμα στην Αίγυπτο), δεν μπορεί να υπάρξει ξεκομμένη από το ζήτημα του ποιος έχει στα χέρια του τα κλειδιά της οικονομίας. Ετσι, τα γεγονότα της Αιγύπτου δείχνουν ότι ακόμα και η πιο μαζική λαϊκή κινητοποίηση μπορεί να χειραγωγηθεί από το σύστημα, αν δεν έχει ξεκάθαρο τον πραγματικό ταξικό αντίπαλο.” 
 
Είναι εμφανής η ανακούφιση του αρθρογράφου που μπορεί επί τέλους να συμπεράνει ότι “άνθρακας ο θησαυρός” και ότι δεν υφίσταται κανένα λαϊκό κίνημα στην Αίγυπτο. Στο άρθρο του πάντως, δεν βλέπουμε να γίνεται καμία αναφορά. Είναι, φυσικά, συστατικό στοιχείο της ιδεολογίας του ΚΚΕ η ταύτιση του κινήματος με το κόμμα, η φετιχοποίηση του υποκειμενικού παράγοντα, η λοιδορία κάθε λαϊκού κινήματος που εξελίσσεται μεκριά από τον άμεσο έλεγχο της ηγεσίας του. Στο όνομα πάντα του κομμουνιστικού κινήματος και της μαρξιστικής θεωρίας!

Είναι εντυπωσιακό πώς συνορεύουν πολιτικο-ιδεολογικά οι αντιλήψεις αυτές, με δεξιές και κρυφοεθνικιστικές απόψεις ότι τα πάντα γίνονται με βάση ένα σχέδιο των... εβραίων και των Αμερικανών, να προκαλέσουν ελεγχόμενες εξεγέρσεις στην Μ. Ανατολή. Πόσο μεταφυσικές είναι αυτές οι αντιλήψεις και πόσο επικίνδυνες αν τις μεταφέρουμε στα ελληνικά ζητήματα. Είναι νωπές οι μνήμες της Παραρήγα που μιλούσε για "ξένα κέντρα" κατά τη διάρκεια του Δεκέμβρη, αποκυρήσσοντας το κίνημα της νεολαίας. Ή για "σχεδισμένο κίνημα των Αγανακτισμένων."

Είναι το ίδιο επικίνδυνες για τις μάζες οι απόψεις που κάνανε πώς δεν βλέπαν τους προβοκάτορες του συστήματος μέσα στους "Αγανακτισμένους", να επιβάλλουν φασίζουσες, αντιαριστερές απόψεις, με την αντίληψη του ΚΚΕ ότι ο εχθρός έχει σχεδιάσει τα πάντα οπότε πρέπει να αφήνουμε τον κόσμο μόνο του με τους προβοκάτορες.

Να μη σχολιάσουμε την ανιστόρητη αντίληψη ότι η πάλη για δημοκρατία δεν έχει ταξική βάση.
 

Ας δούμε όμως και την άποψη του Δελαστίκ που κυριαρχείται από μια “βαθιά απογοήτευση”: “Βαθιά απογοήτευση κυριάρχησε στα εκατομμύρια Αιγυπτίων που είχαν πιστέψει στην επανάσταση που ανέτρεψε τον Μουμπάρακ, όταν διέρρευσαν τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών, πριν καν ανακοινωθούν επίσημα. Πρώτος με 25% ο υποψήφιος των Αδελφών Μουσουλμάνων Μοχάμεντ Μουρσί, τον οποίο οι ούτως ή άλλως αναξιόπιστες στην Αίγυπτοδημοσκοπήσεις έδιναν... πέμπτο! Δεύτερος με περίπου 24% ο αιμοσταγής τελευταίος πρωθυπουργός του καθεστώτος του Χόσνι Μουμπάρακ, ο Αχμέντ Σαφίκ!”

“Η τραγωδία της Αιγύπτου έγκειται στο ότι τελικά στον δεύτερο γύρο θα συγκρουστούν και πάλι οι δύο πόλοι που συγκρούονται στη χώρα τα τελευταία... εξήντα χρόνια! Από τη δεκαετία δηλαδή του 1950, όταν ο Νάσερ κατέλαβε την εξουσία: οι στρατιωτικοί και οι ισλαμιστές των Αδελφών Μουσουλμάνων, η οργάνωση των οποίων προϋπήρχε του Νάσερ.” 
 
Βαθιά απογοητευμένος λοιπόν ο κος Δελαστίκ από το εκλογικό αποτέλεσμα, σε αντίθεση με το τότε εκλογικό αποτέλεσμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το οποίο πανηγύρισε δεόντως, και... εξαφανίστηκε μετά την άλωση όλης της Αριστεράς από τον ΣΥΡΙΖΑ... Είναι χαρακτηριστική η αστάθεια των θέσεων, που οδηγεί σε εσφαλμένες εκτιμήσεις, σε υπερενθουσιασμούς και σε υπεραπογοητεύσεις. Λίγο καιρό μετά το απογοητευτικό αυτό εκλογικό αποτέλεσμα, ο λαός της Αιγύπτου ξεχύθηκε πάλι στους δρόμους, δημιουργώντας νέα δεδομένα.

Ήταν παταγώδης η αποτυχία της θεωρίας του σχεδιασμού της ιστορίας να εξηγήσει τα όσα συνέβησαν στην Αίγυπτο, πόσο μάλλον να αισθάνονται και δικαίωση. Στην αρχή, θεώρησαν την ανατροπή του Μουμπάρακ απλή εναλλαγή στην κυβέρνηση και παρατήρησαν με απογοήτευση ότι κυβερνά η στρατιωτική μεταβατική κυβέρνηση, που δεν άφηνε να γίνουν εκλογές. Ύστερα απογοητεύτηκαν από τα αποτελέσματα των εκλογών και από το ότι ο στρατός δεν άφηνε να σχηματιστεί κυβέρνηση. Ύστερα προβληματίστηκαν από το ισλαμικό σύνταγμα. Και τώρα “δικαιώνονται” από το πραξικόπημα, μη αντιλαμβανόμενοι ότι το πραξικόπημα είναι η απόδειξη των λαθών τους.

Όσοι υποτιμούν τον αιγυπτιακό λαό και τον κάθε λαό, όσοι νομίζουν ότι οι ιμπεριαλιστές και τα τσιράκια τους θα ξεμπερδέψουν έτσι εύκολα, όσοι προπαγανδίζουν με τη στάση τους και τις πράξεις τους την ανημποριά, την απογοήτευση και την μοιρολατρία, την παντοδυναμία του εχθρού, θα διαψευστούν οικτρά. Ο λαός της Αιγύπτου δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη. Το λαϊκό κίνημα θα βρει τον τρόπο να περιφρουρήσει τις κατακτήσεις του και να ξαναβγεί στο προσκήνιο. Ας μην βιαστούν να θεωρήσουν ότι "δικαιώθηκαν" οι θιασώτες της αντίληψης αυτής.

Η Αίγυπτος δεν μπορεί πλέον να κυβερνάται όπως παλιά και αυτό θα αποδειχθεί στην πράξη. Είναι ζήτημα χρόνου.